Bài 1: Đặt viên gạch xây dựng thành phố

Bồi hồi nhớ về thành phố, những tháng năm tôi đã gắn bó với bao kỷ niệm và dấu ấn không thể nào quên. Thành phố đã qua một hành trình với những chiến lược mười năm phát triển. Mười năm tái thiết thị xã tỉnh lỵ, bước khởi đầu cho thành phố tương lai. Mười năm sau sáp nhập hai thị xã cho một tầm nhìn và hành động để thị xã tỉnh lỵ lên thành phố. Thành phố biên cương phát triển để dần trở thành trung tâm, động lực mới trong chiến lược phát triển vùng trung du và miền núi Bắc Bộ của Tổ quốc. Thành phố từ hoang tàn, đổ nát đã trở thành đô thị sầm uất, tiếp tục vượt khó vươn lên cho một tương lai tươi sáng, là niềm tự hào của các thế hệ người Lào Cai về truyền thống vẻ vang cũng như trong thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển.

Mùa thu năm ấy (tháng 9/1992), mảnh đất nơi đây chứng kiến sự bắt đầu của cuộc hồi sinh, lớp cán bộ đầu tiên thuộc diện “Bắc tiến”, những công dân đầu tiên của thị xã tỉnh lỵ Lào Cai thấy rõ hơn bao giờ hết vùng đất thân thương, nơi biên cương của Tổ quốc, sông Hồng vẫn đỏ nặng phù sa, cỏ cây vẫn xanh, “vạm vỡ” đôi bờ nhưng qua sông phải bằng những chuyến đò. Dẫu còn đây, bom mìn, đổ nát, những dấu tích của một vùng “trắng” sau chiến tranh khiến lòng người không khỏi xao xuyến, bồi hồi bởi vẫn thấy nơi đây đã từng là một thị xã xinh đẹp, một vùng đất, vùng trời thiêng liêng, giàu truyền thống, đầy tiềm năng, xứng đáng để tất cả con người từ khắp mọi miền về đây cống hiến, dựng xây cơ đồ -  Cuộc hành trình vì một thành phố biên cương.

Tái thiết, những công trình mới, đại công trường xây dựng của thị xã tỉnh lỵ lúc bấy giờ làm cho mỗi sáng ngủ dậy cảm nhận rõ hơn nơi đây đang đổi thay từng ngày. Sự trở về, náo nức người xe, chợ họp đông vui, trên bến dưới thuyền, vang khắp một vùng biên cương tiếng hát, tiếng cười của thời mở cửa và hội nhập đã là nguồn cảm hứng để nhạc sỹ Phạm Minh Sơn, người con đất mẹ Lào Cai đã gửi gắm tình cảm sâu nặng, niềm tin yêu và mơ ước về một thành phố trẻ tương lai qua ca khúc “Lào Cai thành phố trẻ tôi yêu”. Nhớ lắm, vào đầu năm 1994, nơi Đoàn Nghệ thuật dân tộc tỉnh đóng quân (tại khu vực ao cá Bác Hồ thời trước chiến tranh, nay là khu Công viên Nhạc Sơn), tôi lúc đó đang là Phó Chủ tịch UBND thị xã và một số anh, chị em trong Đoàn Nghệ thuật dân tộc tỉnh cùng tập hát bài do anh Sơn vừa sáng tác, rất phấn chấn và cùng bàn luận nhiều những ca từ trong bài hát: “Lào Cai bước vào ngày mới,… Lào Cai ơi, người đầy sức trẻ, một thành phố tương lai đang chờ…”. Khát vọng, ý tưởng và niềm tin cháy bỏng cho ta quyền hy vọng; hy vọng, hướng tới mục tiêu cao cả, về một tương lai tươi sáng là động lực để cho ta hành động. Chỉ sau mười năm tái lập, thị xã có bước phát triển nhanh chóng, nên tất cả như quá chật chội, đòi hỏi phải có tầm nhìn mới cho sự phát triển. Mười năm đi qua, với những thành tựu rất đỗi tự hào là khởi nguồn cho những quyết sách lớn của tỉnh. Sự đúng đắn của chủ trương “dời đô” về nơi đất mới, mở rộng không gian đô thị, kinh tế cửa khẩu để cho một chiến lược phát triển lâu dài của tỉnh cũng như cho đất nước, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Mọi việc diễn ra nhanh chóng, hai thị xã Lào Cai và Cam đường sáp nhập, thị xã tỉnh lỵ mới ra đời, không gian rộng mở, tăng thêm các yếu tố phát triển, với tư cách là chủ thể mới lãnh đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ, cuộc hành trình xây dựng để thị xã lên thành phố được bắt đầu.

Lên thành phố, mọi việc ngổn ngang, hai thị xã sáp nhập không phải là phép cộng đơn thuần để thành quy mô, tất cả phải là một chỉnh thể có sự thay đổi về chất, tiếp tục tăng dần về lượng theo định hướng phát triển trên mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội, đô thị, quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị đáp ứng yêu cầu mới. Thường trực, Ban Thường vụ Thành ủy, lãnh đạo UBND thành phố phải họp rất nhiều, cả buổi tối và ngày Chủ nhật; theo đó các chương trình, kế hoạch của thành phố được cụ thể hóa, bám sát vào các chủ trương, kế hoạch của tỉnh, phù hợp với tình hình được ban hành và thực hiện khẩn trương. Thời điểm này, cường độ làm việc rất cao, thách thức với nhiều cán bộ trong hệ thống chính trị. Mọi việc dần ổn định, các phong trào thi đua yêu nước diễn ra sôi nổi để xây dựng thị xã hội đủ các điều kiện lên thành phố.

Bài 2: Chung sức, đồng lòng vượt qua khó khăn

Bài 3: Niềm tin thành phố trẻ