Thành phố Lào Cai hôm nay

Sau khi tái lập tỉnh Lào Cai vào năm 1991, các cơ quan của tỉnh lúc đó phải đóng tại 3 nơi: Phố Lu, Tằng Loỏng, Cam Đường. Bởi tỉnh Lào Cai vẫn chưa chính thức có thị xã tỉnh lỵ. Một nhiệm vụ trọng tâm ảnh hưởng đến sự phát triển của Lào Cai chính là chọn vị trí đặt trung tâm tỉnh lỵ. Sau nhiều lần tranh luận, Lào Cai đã chọn thị xã tỉnh lỵ Lào Cai cũ là thị xã tỉnh lỵ Lào Cai mới. Thị xã Lào Cai lúc đó mới có 5 phường và 3 xã với đầy đủ bộ máy hành chính, song thực tế số dân chưa đến 1 vạn người. Phường Duyên hải, phường Lào Cai mới có trên một ngàn dân.

Những ngày đầu mới tái lập, từ trên nền tro tràn đổ nát, không nhà cửa, không đường phố, không điện nước, chưa có một khu dân cư nào…. Cả thị xã còn sót lại con đường mòn chìm trong lau lách, không điện, không nước, không chợ, không trường học…. Thế rồi, như một công trường khổng lồ: bộ đội gỡ mìn, xe ủi, máy gạt, thợ điện, công nhân, bưu điện, công nhân xây dựng… hoạt động suốt đêm ngày. Tám tháng tiến hành, với tổng kinh phí 11 tỷ 272 triệu đồng, gần 80 cơ quan, ban ngành đã tập kết tại thị xã Lào Cai.

Trước yêu cầu mở rộng không gian đô thị cho phát triển, trọng điểm là khu kinh tế cửa khẩu, ngày 31/1/2002, Chính phủ ban hành Nghị định 16/2002/NĐ-CP, sáp nhập thị xã Lào Cai, thị xã Cam Đường thành thị xã Lào Cai, thị xã tỉnh lỵ Lào Cai sau khi sáp nhập có diện tích tự nhiên là 23.095 ha và 77.167 nhân khẩu gồm 16 đơn vị hành chính trực thuộc (9 phường, 7 xã). Ngay sau khi sáp nhập thị xã đã hội tụ đủ các tiêu chí của đô thị loại III và đến 30/11/2004 Chính phủ ban hành Nghị định thành lập thành phố Lào Cai thuộc tỉnh Lào Cai, lúc này thành phố Lào Cai có 17 đơn vị hành chính. Thời gian này, thành  phố Lào Cai đạt được một số thành tựu quan trọng như: Năm 2004, xã Tả Phời – Hợp Thành là 2 xã đầu tiên của cả nước tự nguyện xin rút khỏi danh sách các xã đặc biệt khó khăn; năm 2005 thành phố Lào Cai được Đảng, Nhà nước tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp; năm 2006: thành phố được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam cấp chứng nhận đơn vị đầu tiên của tỉnh Lào Cai xóa xong nhà tạm tranh tre, dột nát cho người nghèo.  Ngày 11/9/2010 thành phố Lào Cai vinh dự nhận giải thưởng “Thành phố hữu nghị Quốc tế với Trung Quốc”. Năm 2015, Chủ tịch nước, phong tặng thành phố Lào Cai danh hiệu Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới.

Ngày 01/3/2020, Nghị quyết số 896/NQ-UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Lào Cai. Theo đó, thành phố Lào Cai được mở rộng quy mô, diện tích, dân số thông qua thực hiện điều chỉnh, sắp sếp địa giới hành chính. Một phần các xã Cốc San, xã Quang Kim huyện Bát Xát và một phần xã Gia Phú huyện Bảo Thắng điều chỉnh về thành phố Lào Cai. Như vậy, sau khi tái lập thị xã tỉnh lỵ, đây là lần thứ 2 thành phố Lào Cai được mở rộng địa giới hành chính. Việc điều chỉnh địa giới hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương phát triển kinh tế - xã hội, củng cố an ninh - quốc phòng; giải quyết các bất cập về địa giới hành chính; tinh giản đầu mối hành chính; thực hiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của tỉnh Lào Cai đến năm 2030.

Trước đây, khi chưa thực hiện sắp xếp, thành phố Lào Cai có 17 đơn vị hành chính cấp xã. Trong đó, có 14 đơn vị chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định. Sau khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính theo Nghị quyết số 896 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì thành phố không còn đơn vị hành chính cấp xã nào không đảm bảo quy định. Đây sẽ là tiền đề quan trọng để thành phố phấn đấu hội đủ tiêu chí trở thành đô thị loại I trong thời gian tới. Sau khi sáp nhập trở thành đơn vị hành chính thuộc thành phố Lào Cai, nhiều chương trình dự án, mô hình phát triển kinh tế được triển khai cũng đã mở thêm cơ hội để bà con phát triển kinh tế, thêm cơ hội làm giàu. Các tuyến đường thuộc xã Cốc San, xã Thống Nhất đã có một diện mạo mới, đường thông thoáng, hành lang rộng rãi... Nhà văn hóa, điện, đường… được quan tâm đầu tư cũng đã giúp cho cuộc sống của bà con Nhân dân trong xã ngày càng được nâng cao

Định hướng phát triển được Đảng bộ thành phố Lào Cai đặt ra trong những năm tới là tiếp tục lấy kinh tế là trọng tâm với yêu cầu khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế, nhất là điểm mạnh khu kinh tế cửa khẩu, phát triển thương mại, dịch vụ, công nghiệp. Đầu tư xứng đáng cho hạ tầng khu vực đô thị, vùng nông thôn, cùng xây dựng thành phố biên cương có các tiêu chí hữu nghị, thông minh, đặc sắc ngày càng nâng cao, sớm đạt các tiêu chí đô thị loại I, là trung tâm phát triển vùng Tây Bắc. Một số mục tiêu tăng trưởng được cụ thể hóa như: Duy trì đà tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 15,4%; thu nhập bình quân của người dân đạt 110 triệu đồng/năm; tổng mức lưu chuyển, bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ đạt 35 nghìn tỷ đồng; giá trị sản phẩm trên diện tích sản xuất đạt 155 triệu đồng/năm; lượng khách du lịch đến thành phố đạt 4 triệu lượt; thu ngân sách trên địa bàn đạt 4.500 tỷ đồng đến năm 2025.

30 năm thành phố trẻ Lào Cai, thành phố sẽ còn mở rộng, các kỳ tích mới trong xây dựng thành phố sẽ còn nhiều. Thị xã xưa – thành phố nay sẽ ngày càng phát triển về mọi mặt, vững vước trên con đường hội nhập và phát triển.